تأثیر طب فشاری بر کیفیت خواب بیماران تحت درمان با همودیالیز

  تأثیر طب فشاری بر کیفیت خواب بیماران تحت درمان با همودیالیز     زهرا عرب * [1] ، علیرضا شریعتی [2] ، حمیدرضا بهرامی [3] ، حمید آسایش [4] ، محمدعلی وکیلی [5]     تاریخ دریافت 18/08/1390 تاریخ پذیرش 29/09/1390     چکیده   پیش زمینه و هدف: اختلال خواب یکی از شکایت‌های شایع در بیماران مبتلا به نارسایی پایانی کلیه می‌باشد. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر طب فشاری بر کیفیت خواب بیماران تحت درمان با همودیالیز انجام شد .   مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی دو سوکور بوده که در آن 108 بیمار تحت همودیالیز مراجعه کننده به سه مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع)، شهید هاشمی‌نژاد و امام زمان (عج) مشهد با روش تخصیص تصادفی در سه گروه طب فشاری، گروه نقاط کاذب و کنترل در سال 1390 مورد بررسی قرار گرفتند. در گروه طب‌فشاری ماساژ نقاط شن‌من ( HT7 ) مچ دست‌ها به‌مدت 3 دقیقه در هر نقطه، هفته‌ای سه بار برای چهار هفته در حین دیالیز و در گروه نقاط کاذب، ماساژ با همان فن در فاصله 5/1-1 سانتی‌متری از نقاط اصلی انجام‌گردید. برای گروه کنترل فقط مراقبت‌های معمول صورت‌گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش­نامه کیفیت خواب پیتزبرگ و چارت خواب بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های تحلیل واریانس، کروسکال‌والیس، تی‌زوجی، ویلکاکسون و تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر استفاده گردید.   یافته‌ها: بعد از مداخله، بهبود در نمره کل شاخص کیفیت خواب پیتزبرگ (‏000/0‏ P= ‎ ‏ ‎ ‏) و مقیاس‌های فرعی کیفیت خواب ذهنی (‏000/0‏ P= ‎ ‏ ‎ ‏)، خواب نهفته (‏000/0‏ P= ‎ ‏ ‎ ‏)، مدت ‌زمان واقعی خواب (‏000/0‏ P= ‎ ‏ ‎ ‏)، کفایت خواب (‏000/0‏ P= ‎ ‏ ‎ ‏)، اختلالات خواب (003/0‏ P= ‎ ‏ ‎ ‏)، عملکرد روزانه (‏000/0‏ P= ‎ ‏ ‎ ‏) در گروه طب‌فشاری مشاهده‌ شد. در مقایسه دو‌به‌دو گروه‌ها، بین گروه طب‌فشاری با گروه نقاط‌کاذب و گروه کنترل، درنمره کل و همه اجزاء به­جز مصرف داروی خواب‌آور و کفایت خواب اختلاف معنی‌داری وجود ‌داشت. بر اساس داده‌های چارت خواب، افزایش کیفیت خواب و کاهش تعداد بیداری شبانه در گروه طب‌فشاری مشاهده‌ شد.   بحث و نتیجه‌گیری: طب‌فشاری در بهبود کیفیت خواب بیماران دیالیزی تأثیر مثبت دارد و می‌تواند به­عنوان یک روش درمانی غیر‌تهاجمی برای درمان اختلالات خواب در این بیماران توصیه گردد.   کلید‌واژه‌ها: طب فشاری، همو دیالیز، کیفیت خواب     دوماهنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره دهم، شماره دوم، پی در پی 37، خرداد و تیر 1391، ص 245-237     آدرس مکاتبه: کیلومتر 2 جاده گرگان به ساری، دانشگاه علوم پزشکی گرگان (بنیاد فلسفی)، دانشکده پرستاری و مامایی بویه، تلفن:01714426900   Email: [email protected]   این مقاله از پایان نامه دانشجویی استخراج شده است. مربوط به طرح مرکزتحقیقات دانشگاه علوم پزشکی گلستان با کد2484/35/پ گ مورخ 24/11/89می‌باشد و در مرکز ثبت کارآزمایی بالینی ایران با کد IRCT201106145864N2 ثبت گردیده است.   [1] کارشناس‌ارشد پرستاری مراقبتهای ویژه، دانشکده پرستاری مامایی بویه‌گرگان (نویسنده مسئول)   [2] کارشناس ارشد آموزش پرستاری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی گلستان   [3] دکترای پزشکی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، متخصص طب‌سنتی‌چینی   [4] کارشناس ارشد پرستاری، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی قم   [5] دکترای آمار، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی گلستان